Dentro das actividades da segunda edición de Azul de Portosín (2 e 3 de setembro de 2017) atopámonos con dous relatorios que trataban as vertentes máis importantes dos aspectos económicos e sociais deste porto e a súa estreita relación co peixe azul. Imos facer un resumo das mesmas.
A importancia do porto de Portosín.
O sábado 2 de setembro a Casa do Pescador acolleu o primeiro dos relatorios. Nel José Blanco Argaso e Argimiro Blanco descubríronnos algúns apartados cualitativos e cuantitativos que revelan a importancia deste porto.
José Blanco fixo referencia a aspectos históricos, destacando a gran evolución dos últimos anos. Dunha frota de 44 barcos en 1985 pasouse a unha frota de 22 barcos, pero que multiplicou por 4 o volume de facturación (máis de 8 millóns de euros ao ano). Uns barcos moito máis modernos que melloraron enormemente as condicións de vida a bordo (algo que os visitantes puideron comprobar persoalmente nas visitas guiadas ao buque Portosín II, realizadas tamén dentro do marco de Azul de Portosín). A iso tamén hai que sumar o aumento do descanso semanal e acadar un correcto nivel de salarios (uns 25.000 €/ano por pescador).
Visita guiada ao Portosín II
Os buques actuais contan cunha tripulación de 10/12 persoas. Se o multiplicamos polos 22 barcos teremos unha clara idea do que a pesca representa para esta pequena localidade do concello de Porto do Son.
Dedicados principalmente á sardiña, xurelo e caballa, Portosín converteuse no porto de cerco máis importante de España.
Argimiro Branco enumerou unha longa serie de países aos que se vende o peixe azul de Portosín: Portugal, Italia, Francia, Exipto, Alxeria… Unha actividade comercial que pouco a pouco permitirá chegar a máis lugares xerando máis valor engadido e que aínda pode xerar moito máis rendemento económico se se asenta na localidade máis industria de transformación.
Se a sardiña é unanimemente recoñecida como o produto estrela, Argimiro e José quixeron destacar especialmente o papel da xarda, que, por ser un produto moito máis desestacionalizado, permítelles asentar máis facilmente as relacións comerciais. Como exemplo, sinalaron que a xarda foi clave para poder entrar nun mercado complicado como é o italiano.
Para finalizar, quixeron sinalar os dous aspectos fundamentais do seu traballo: primeiro a calidade do produto. Unha xarda de arrastre é un produto deteriorado, moído, que perdeu moitas das súas virtudes, mentres que unha xarda do cerco atópase en perfecto estado, firme e impecable, o que lle permite unha vida comercial máis variada.
O outro aspecto esencial é a sustentabilidade. Os nosos dous relatores consideran que a pesca do cerco é a pesca que sempre sobrevivirá, porque é a menos agresiva co medio mariño. Unha pesca que sempre colabora coa recuperación dos caladoiros, mesmo desde tempos pasados. Novas fórmulas de produción, como a acuicultura, esconden o altísimo número de capturas que é preciso, por exemplo para alimentar aos atunes.
Fronte a iso, a pesca do cerco é sustentable pola súa propia natureza, xa que se trata dunha pesca natural, sa e equilibrada.
A saúde azul.
O relatorio do domingo correspondeulle a Rosaura Leis, coordinadora da Unidade de Gastroenterología e Nutrición do Hospital Clínico de Santiago e Vicepresidenta da Fundación Dieta Atlántica.
Rosaura mostrounos como nas últimas décadas os galegos estamos a enfrontarnos a uns perigos (aumento do consumo de graxas e diminución do exercicio físico, principalmente) que expoñen un futuro pouco favorable.
Os nosos maiores convertéronse nunha das poboacións con maior esperanza de vida do planeta. Estes datos, que sorprenden mesmo aos especialistas, débense á notable influencia da dieta atlántica galega, que, aínda que menos coñecida que a dieta mediterránea, resulta mesmo máis saudable que aquela (maior consumo de aceite de oliva contra todo prognóstico, maior consumo de alimentos cocidos ou fervidos, etc).
Concienciarnos sobre os aspectos positivos que sempre tivo a alimentación tradicional de Galicia é o labor principal da Fundación Dieta Atlántica.
Dentro desta dieta atlántica o peixe azul ten un papel esencial. Todos oímos falar do beneficioso que resulta a súa achega de calcio e o seu alto contido en ácidos graxos omega 3. Rosaura mostrounos cales son eses efectos positivos, por exemplo o omega 3 forma parte das membranas das nosas células, cunha influencia extremadamente decisiva sobre o cerebro, a calidade do esperma e especialmente sobre a nosa retina.
Co consumo de peixe azul, sobre todo no caso dos mozos (aos que dedicou gran parte da súa exposición), melloraremos a nosa capacidade motora, limitaremos as inflamacións articulares, melloraremos a nivel cardiovascular e pulmonar, melloraremos a nivel neurolóxico, xa que contribúe eficazmente a facilitar a conexión entre as neuronas (o que se coñece como plasticidad e que representa un aspecto esencial na loita contra o alzheimer), combateremos depresións endóxenas e evitaremos os problemas psicosociais asociados ao sobrepeso.
O consello da nosa especialista foi claro: máis exercicio físico e máis pescado azul, sobre todo se é de tanta calidade como o de Portosín.